3.2.3 Actuele ontwikkelingen
Ontwikkeling risicoprofiel in 2018
In onderstaande top 15 van financiële risico’s is rekening gehouden met de genomen beheersmaatregelen, het is dus een netto risico-inschatting. De genoemde bedragen betreffen de mogelijke impact voor één jaar, of indien van toepassing de projectduur. Stijgende en dalende risico’s zijn met een pijl aangegeven. Stijging wil zeggen dat de inschatting van het risico in kans en/of gevolg, dus in omvang, is toegenomen. Het geeft geen duiding over de verandering in de rangschikking op de lijst.
Top 15 financiële risico’s - peildatum 15 februari 2019
Nr. | Risico-omschrijving | Beheersmaatregelen | Kans | Financieel gevolg | Invloed |
|---|---|---|---|---|---|
01 | Autonome stijging kosten zorgverlening; maatwerk-voorzieningen Jeugd en WMO; open-einde regeling. | Monitoring feitelijke zorgvraag en tijdige analyse; transformatie van de zorg; sturing op toegang door beter gebruik van voorliggende voorzieningen. | 25% | max. 6,0 mln. | 20,7% |
02 | Persoonsgegevens gaan verloren of worden onrechtmatig verwerkt. | Fysieke en logische beveiliging; procedures voor preventie en schadeherstel; bewustwording en training personeel. Er is een cyber risk polis afgesloten. | 90% | max. 0,9 mln. | 10,1% |
03 | Niet of niet tijdig realiseren van in de paragraaf bedrijfsvoering van de begroting opgenomen taakstellingen. | Monitoring en bijsturing via de P&C-cyclus. In de begroting 2019 deels afgedekt met incidentele financiële ruimte. | 50% | max. 1,5 mln. | 10,0% |
04 | Claims van derden door schade of door het niet nakomen van verplichtingen. | Alerte monitoring, preventieve maatregelen waaronder zorgvuldige contractvorming; afsluiten van verzekeringen. | 20% | max. 4,0 mln. | 6,8% |
05 | Minder uitgifte grond RBT dan gepland. | De grondexploitatie wordt jaarlijks geactualiseerd. Er is sprake van een robuuste voorziening. | 50% | max. 1,0 mln. | 6,2% |
06 | Het Rijk kondigt extra rijksbezuinigingen aan of geeft minder uit dan eerder begroot. | Rijks’ bezuinigingen en effecten van circulaires worden z.s.m. verwerkt in het financieel meerjarig perspectief / documenten P&C-cyclus. | 30% | max. 1,5 mln. | 5,6% |
07 | Aansprakelijkheid voor gevolgschade als gevolg van wijziging van plannen. | N.v.t. | 50% | max. 0,4 mln. | 4,1% |
08 | Boventalligheid van personeel; onvoldoende gedekte personeelskosten en WW-verplichtingen. | Maatregelen en activering via team HRM; incidenteel budget voor frictiekosten in begroting. | 30% | max. 1,0 mln. | 3,8% |
09 | Hoger beroep op bijzondere bijstand. | Strenge handhaving op misbruik van bijzondere bijstand; vermindering beleid beschermingsbewind. | 50% | max. 0,5 mln. | 3,7% |
10 | Lager exploitatieresultaat van een verbonden partij. | Bestuurlijke invloed voor zover mogelijk via statuten en strategisch beleidsplan. Actieve monitoring resultaatontwikkeling en analyse jaarstukken. | 30% | max. 1,0 mln. | 2,5% |
11 | Aantal cliënten Jeugd doorverwezen door derden. | Afspraken met huisartsen over doorverwijzing; samenwerking in de regio; monitoring feitelijke zorgvraag. | 60% | max. 0,3 mln. | 2,5% |
12 | Staat van onderhoud van enkele CT kunstwerken, bruggen, tunnels en viaducten is onvoldoende, waardoor de gemeente voor mogelijke schadeclaims komt te staan. | Er wordt gestuurd op risicobeperking, verlenging van levensduur en vervanging van kunstwerken. Herziening van verkeerskundige uitgangspunten wordt hierbij meegenomen. | 5% | max. 3,0 mln. | 1,9% |
13 | Tekort op BUIG-budget. | Eerste 5% tekort volledig voor rekening van gemeente. Tussen 5-12,5% wordt de helft vergoed. Daarboven volledige vergoeding conform vangnetregeling. | 30% | max. 0,5 mln. | 1,8% |
14 | Onverwacht exploitatietekort Soweco, bovenop hetgeen in het meerjarig perspectief is afgedekt. | Bestuurlijke en financiële kaders voor Soweco zijn aangescherpt. Er is een strategisch plan voor de omvorming naar een maatschappelijke onderneming en aanpassing van de governance. | 30% | max. 0,5 mln. | 1,6% |
15 | Hoogte van de uitkering bij schade is onzeker, in het geval de gemeente aansprakelijk wordt gesteld en bij beperkte verhaal mogelijkheid. | Risico voor aansprakelijkheid loopt (met een eigen risico) via de verzekering. | 25% | max. 0,7 mln. | 1,5% |
Toelichting belangrijkste wijzigingen
- Het risico op stijging van kosten in de zorgverlening Wmo en maatwerkvoorzieningen Jeugd is ten opzichte van de begroting 2019 gestegen. Over deze risico’s bent u 20 november 2018 per raadsbrief geïnformeerd (Raad – 1805187). Een belangrijk risico vormt de invoering van het abonnementstarief dat de zorg voor veel groepen goedkoper maakt. Wij voorzien dat dit rijksbeleid zal leiden tot een toenemende vraag naar voorzieningen en daarmee tot substantieel extra kosten voor gemeenten. Tegelijkertijd zullen de opbrengsten vanuit de eigen bijdragen dalen. Ook de algemene maatregel van bestuur inzake reële prijs Wmo zal de komende jaren, leiden tot een stijging van de zorgkosten. Voor de huishoudelijke ondersteuning is in april 2018 een nieuwe cao in werking getreden die meerdere loonontwikkelingen kent. De cao heeft een verplichtend karakter binnen de AMvB. Tussen de VNG en het Rijk is afgesproken dat gemeenten de extra kosten voor de hogere loonschaal betalen uit het accres van het gemeentefonds.
Verder is er vanaf 2019 sprake van een meldplicht huiselijk geweld en kindermishandeling voor professionals en volgt ook een behandelplicht. Dat kan zorgkosten verder doen stijgen net als mogelijk de jeugdhulp aan minderjarige asielzoekers waar gemeenten verantwoordelijk voor zijn geworden per 1 januari 2019.
Tenslotte vormen de door-centralisaties van beschermd wonen en maatschappelijke opvang een risico voor de komende jaren. Het is namelijk nog onduidelijk op welke wijze de middelen voor deze voorzieningen worden verdeeld over de gemeenten.
- Risico nr. 6 is gestegen vanwege de onverwachte daling van de algemene uitkering 2018 op basis van de septembercirculaire 2018. Op grond van deze gebeurtenis zijn kans en gevolg hoger ingeschat waardoor dit risico in de top 15 is gekomen ten koste van het risico op faillissement van een verbonden partij.
- Het risico op schade ten gevolge van onvoldoende onderhoud van wegen is ten gevolge van het beschikbaar stellen van middelen op basis van het coalitie-akkoord uit de top 15 verdwenen.
- De overige mutaties zijn gering in omvang en een gevolg van herbeoordeling in januari 2019.